Rok 1989 z innej perspektywy
Trzydzieści lat po upadku reżimów komunistycznych w Europie Środkowej i Wschodniej z krajobrazu politycznego krajów tego regionu wyłania się wiele kontrastów. Na fali zmian i uniwersalizacji politycznego i ekonomicznego liberalizmu w Europie wprowadzono demokratyczne rządy prawa, jednakże kilka krajów regionu doświadcza obecnie konsekwencji poważnych wstrząsów często określanych jako nieliberalne, autorytarne lub populistyczne. Rok 2019 będzie niewątpliwie pretekstem do dokonania częściowych podsumowań i organizacji różnorodnych obchodów, podczas których entuzjazm mieszał się będzie z dystansem poznawczym i konsternacją.
Projekt proponuje wyjście poza sformułowane wcześniej kontrowersje w ocenach. Pierwszym istotnym krokiem jest skupienie uwagi na krajach Europy Środkowej i Wschodniej i uznanie ich za odrębny przedmiot badań, odwracając tym samym logikę w podejściu badawczym, które zwyczajowo i w mało precyzyjny sposób osadza tę problematykę w szeroko rozumianych studiach europejskich. Silnie zróżnicowane losy krajów określanych dawniej jako Europa Wschodnia są dla nas badaczy zaproszeniem, by wykorzystać nauki społeczne dla lepszego rozumienia procesów rekonstrukcji i przebudowy, które zachodzą w tym regionie. Szczególnie ważny będzie w tym kontekście rok 2019, który po trzydziestu latach przyniesie otwarcie dostępu do archiwów. Z tej perspektywy 1989 rok otwiera nowy, nieeksplorowany dotąd obszar dla badań socjologicznych, antropologicznych, historycznych i politologicznych, nawet filozoficznych.
Międzynarodowa konferencja „Revisiter l’événement 1989 en Europe Centrale. Marges sociales, pratiques d’écriture, nouvelles archives” odbywa się w ramach cyklu trzech spotkań organizowanych w Paryżu, Pradze i Warszawie w 2019 r. w ramach sieci skupiającej kilkanaście instytucji naukowych. W ramach projektu, badania będą prowadzone na trzech polach. Pierwszy obszar dotyczy analizy roku 1989 roku, na podstawie nowych i odmiennych od dotychczasowo wykorzystywanych źródeł : ustny przekaz od zwykłych obywateli, pamiętniki pisane przez byłych członków opozycji lub partii komunistycznych, zapiski życia codziennego, materiały literackie i artystyczne itp., które przez cały ten okres były przedmiotem tak niewielu publikacji. Konferencja odbędzie się w SN PAN w Paryżu i na Sorbonne-Université, i zgromadzi uznanych naukowców i młodych badaczy, wnosząc nowy ogląd na te ważne wydarzenia z historii regionu, które miały doniosłe znaczenie dla historii świata.
Druga oś i zarazem drugie wydarzenie cyklu, które odbędzie się w Warszawie, będzie dotyczyć przyszłości badań środkowoeuropejskich. „Trzydzieści lat po 1989 r .: jaka będzie przyszłość badań środkowoeuropejskich?”
Organizatorzy:
- Centre scientifique de l’Académie polonaise des sciences à Paris
- Centre de civilisation polonaise – Sorbonne Université
- Centre français de recherche en sciences sociales à Prague
- Centre de civilisation française et d’études francophones de l’Université de Varsovie
- en collaboration avec Centre Marc Bloch (Berlin)