Marian Smoluchowski – zapomniany geniusz fizyki

Polska Akademia Nauk Stacja Naukowa w Paryżu serdecznie zaprasza na wystawę dotyczącą życia i dokonań Mariana Smoluchowskiego – wybitnego polskiego fizyka przełomu XIX i XX wieku. Wystawa odbędzie się we wrześniu 2024 roku.

Mimo przełomowych odkryć postać Mariana Smoluchowskiego nie jest obecna w powszechnej świadomości. Kim więc był?

Smoluchowski określany jest klasykiem fizyki doświadczalnej. Badał ruchy cząstek i ich dyfuzji. Wyniki jego badań wykorzystał między innymi Albert Einstein podczas tworzenia teorii chaotycznych ruchów cząstek. Po śmierci Mariana Smoluchowskiego Albert Einstein napisał o nim wspomnienie.

Marian Smoluchowski był jednym ze współtwórców kinetycznej teorii materii. Jeszcze w 1904 roku potwierdził możliwość obserwacji fluktuacji wielkości fizycznych spowodowanych ziarnistą strukturą materii. Na tej podstawie wyjaśnił (równolegle z, ale niezależnie od Alberta Einsteina) zjawisko ruchów Browna, co przyczyniło się do potwierdzenia hipotezy o atomistycznej strukturze materii. Smoluchowski był prekursorem wykorzystania rachunku prawdopodobieństwa w badaniu zjawisk fizycznych. Jego dokonania legły u podstaw nowego działu fizyki – fizyki statystycznej.

W 1899 roku, mając zaledwie 28 lat, Marian Smoluchowski objął funkcję profesora nadzwyczajnego fizyki teoretycznej na Uniwersytecie Lwowskim, a już trzy lata później – profesora zwyczajnego, będąc jednocześnie najmłodszym profesorem Cesarstwa Austro-Węgierskiego. W 1917 roku objął stanowisko rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Dla uhonorowania dokonań Smoluchowskiego Polskie Towarzystwo Fizyczne ustanowiło Medal Mariana Smoluchowskiego.

Szczegóły dotyczące wernisażu przekażemy jeszcze w czerwcu 2024 roku.