Przeszłość dla przyszłości: jakiego podręcznika do nauki historii potrzebują Europejczycy na początku xxi wieku?

Doświadczenia z francusko-niemieckiego i polsko-niemieckiego projektów transnarodowego podręcznika do nauczania historii. Debata online.

hasło do wydarzenia: 03092021

„Polsko-niemiecki projekt podręcznika szkolnego do nauczania historii” realizowany w latach 2008 do 2020 przez Wspólną Polsko-Niemiecką Komisją Podręcznikową Historyków i Geografów (WPNKP) był wspierany politycznie i parytetowo i finansowany przez rządy Polski (MEN, MSZ, MKiDN) oraz RFN (Konferencja Ministrów Edukacji, niemiecki MSZ, Ministerstwo Edukacji i Młodzieży Brandenburgii). Celem projektu było stworzenie drugiego w Europie, po francusko-niemieckim Histoire-Geschichte wydanym w latach 2006-2011, transnarodowego podręcznika szkolnego do nauczania historii, zainicjowanego w ramach współpracy rządów i środowisk naukowych dwóch państw Unii Europejskiej. Pozostałe rozwijane w Europie i na świecie projekty bi- lub multilateralne mają głównie charakter materiałów pomocniczych w nauczaniu szkolnym oraz są najczęściej efektem rozmaitych grassroots initiatives. Na duże znaczenie polsko-niemieckiego projektu podręcznika do nauki historii zarówno na płaszczyźnie oświatowej jak i politycznej wskazują publikacje massmediów w Polsce i Niemczech, które ukazały się m.in. w związku z prezentacją kolejnych tomów serii podręcznikowej pt. Europa nasza historia / Europa unsere Geschichte, które obejmują: tom I (prahistoria-średniowiecze), tom II (1492-1815), tom III (1815-1918) i tom IV (1918-2004).

W przedsięwzięcie były zaangażowane ściśle współpracujące ze Wspólną Polsko-Niemiecką Komisją Podręcznikową Historyków i Geografów biura projektowe w CBH PAN w Berlinie oraz Georg-Eckert-Institut – Leibniz-Institut für internationale Schulbuchforschung (GEI) w Brunszwiku, uczestnicząc w redakcji naukowej kolejnych tomów podręcznika, współorganizacji towarzyszących projektowi konferencji i warsztatów, a także różnorodnych działaniach upowszechniających tę publikację w środowiskach nauczycielskich w Polsce i Niemczech.

Doświadczenia i refleksje z prac nad dwoma pierwszymi w Europie transnarodowymi podręcznikami do nauki historii, polsko-niemieckim i francusko-niemieckim, wymagają nie tylko działań upowszechniających zastosowanie podręcznika Europa nasza historia / Europa unsere Geschichte w użytku szkolnym w Polsce i Niemczech, lecz także szerszego podsumowania i refleksji uwzględniających także doświadczenia z realizacji francusko-niemieckiego projektu podręcznika Histoire-Geschichte. Refleksja ta powinna dotyczyć sposobów narracji o historii Europy oraz zastosowania ich w dydaktyce historii na szkolnym poziomie nauczania w różnych krajach Unii Europejskiej. Istotne problemy, które należy objąć refleksją, to m.in. zagadnienia miejsca w narracji podręcznikowej poszczególnych kręgów kulturowych Europy, ich wzajemnych oddziaływań, dziejów regionów pogranicza („regiony, które łączą i dzielą”), a także tzw. histoire croisée lub Verflechtungsgeschichte Europy z innymi kontynentami i pozaeuropejskimi kręgami kulturowymi. W tym kontekście istotną rolę odgrywa refleksja nad zagadnieniami związanymi z dydaktyką historii, zwłaszcza zaś zastosowania metod kontrowersyjności i wieloperspektywiczności zarówno w narracjach autorskich, jak i w doborze źródeł tekstowych oraz ikonograficznych.

Fot: http://en.europa-unsere-geschichte.org/