Wraz z rozpoczęciem nowego roku Francja objęła przewodnictwo w Radzie Unii Europejskiej na okres sześciu miesięcy: od 1 stycznia do 30 czerwca 2022 r. Jej motto to „Odbudowa, siła i poczucie przynależności”. Trzy priorytety francuskiej prezydencji skupiają się na realizacji programu na rzecz suwerenności europejskiej w kontekście globalnym, budowy nowego europejskiego modelu wzrostu w czasie kryzysu zdrowotnego i klimatycznego oraz tworzenia Europy o ludzkim wymiarze, dumnej ze swojej kultury i ufającej nauce oraz wiedzy.

Szkolnictwo wyższe, badania i innowacje zajmują ważne miejsce w programie tej prezydencji. W tym obszarze Francja wyznaczyła sobie trzy główne cele:

• promowanie polityki Unii w zakresie wiedzy w celu wsparcia odbudowy dzięki synergiom między szkolnictwem wyższym, badaniami, innowacjami i usługami dla społeczeństwa;
• kształtowanie międzynarodowego wymiaru europejskiej polityki w ramach szkolnictwa wyższego, badań i innowacji, aby przyczynić się do globalnej siły UE oraz zwiększenia atrakcyjność europejskiego sektora badawczego dzięki oferowaniu interesujących możliwości kariery i tworzeniu dużych europejskich kampusów uniwersyteckich;
• pielęgnowanie poczucia przynależności do Europy, zwłaszcza wśród ludzi młodych.

Działania na rzecz odbudowy w kontekście polityki naukowo-badawczej będą wiązać się z odnowieniem i wsparciem agendy politycznej Europejskiej Przestrzeni Badawczej (European Research Area) oraz budowy Europejskiej Przestrzeni Innowacji (European Innovation Area). Prezydencja wspomagać będzie również Europejską Radę ds. Innowacji w dążeniu do uczynienia Unii Europejskiej pionierem w zakresie innowacji o przełomowym charakterze. Jeśli chodzi o samo szkolnictwo wyższe, priorytetem dla prezydencji francuskiej będzie inicjatywa dotycząca Europejskich Szkół Wyższych. W tej dziedzinie kierowane będą prace nad głębszą i trwalszą współpracą pomiędzy europejskimi uniwersytetami i międzynarodowymi programami badawczymi. Ponadto, synergie między badaniami naukowymi a polityką szkolnictwa wyższego będą przedmiotem szczególnej uwagi w kontekście nowej europejskiej strategii na rzecz uniwersytetów, która powinna zostać przedstawiona przez Komisję Europejską w styczniu 2022 r. W ramach unijnej polityki naukowej prezydencja będzie kontynuować wdrażanie programu Horyzont Europa, skupiając się w tym względzie w szczególności na pięciu misjach UE oraz partnerstwach, a także współpracy badawczej z państwami spoza Unii Europejskiej. Innymi obszarami o strategicznym znaczeniu pozostają energia jądrowa, zwłaszcza w ramach programu Euratom, polityka kosmiczna UE, ochrona środowiska i zmiana klimatu.

Prezydencja będzie również dążyć do promowania debaty intelektualnej na poziomie europejskim. W tym względzie powołana będzie niezależna komisja ds. historii Europy oraz Akademia Europy, która skupiać będzie ok. 100 intelektualistów z 27 państw członkowskich reprezentujących wszystkie dyscypliny naukowe. Sami obywatele mogą uczestniczyć w debacie dotyczącej kształtowania dalszego losu Unii dzięki zainicjowanej w 2019 roku Konferencji na temat przyszłości Europy, której Francja współprzewodniczy.

Wiele założeń polityki naukowej będzie nakładać się na europejskie priorytety polityczne takie jak transformacja ekologiczna, energetyczna i cyfrowa, kryzys pandemiczny, kwestie społeczne, ochrona wartości i demokracji czy innowacje dotyczące ożywienia gospodarczego.

Priorytety prezydencji oparte są na programie prac Komisji Europejskiej na rok 2022 i były przedmiotem konsultacji z najważniejszymi organami unijnymi. Francja przewodniczy Radzie UE po raz trzynasty, a ostatni raz jej prezydencja miała miejsce w roku 2008. Tegoroczna jest pierwszą od czasu wejścia w życie traktatu lizbońskiego.

Program prezydencji dostępny jest w języku francuskim, angielskim oraz niemieckim.

Kalendarz prezydencji dostępny jest pod linkiem.

Program kulturalny prezydencji do wglądu pod linkiem.

Autor: Szymon Trzybiński na podstawie programu francuskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej