Wykład doktora Piotra Kuligowskiego dotyczył kwestii metodologicznych i empirycznych, związanych z problematyką obiegu pojęć w ramach socjalizmu w Europie w latach 1825-1848, na przykładzie różnych gałęzi tego systemu ideologicznego. W części wstępnej naukowiec zwrócił uwagę, że socjalizm sprzed 1848 roku był nurtem, który docierał do odbiorców w wielu regionach świata, zyskując charakter globalny. Odnosząc się do aspektów metodologicznych, dr Piotr Kuligowski omówił nowe perspektywy badawcze, a także wskazał na potencjał ich syntetyzowania. Po wyjaśnieniu wstępnych założeń zwrócił on kolejno uwagę na empiryczne aspekty możliwych zastosowań zaproponowanego terminu „przestrzenie transnarodowe”. Wskazał, że przestrzenie te powstają na przecięciu sieci, które powstają między komunikującymi się (i dyskutującymi) ludźmi, i jako takie mogą być niestabilne. Mimo ich potencjalnej krótkotrwałości, dostrzeżenie mechanizmów działania tych przestrzeni może dać wgląd w ukryte procesu obiegu i transformacji idei. Oferując bardziej obrazowe przykłady, badacz omówił wybrane szlaki intelektualne socjalistów polskich, rumuńskich i rosyjskich przed 1848 r.

Podczas dyskusji po wykładzie kluczowe pytania koncentrowały się na takich aspektach, jak rola kobiet w inspirowaniu obiegu intelektualnego, a także na pytaniach związanych z nowymi środki transportu. Profesor Fabrice Bensimon przywołał m.in. sylwetkę Helen Macfarlane, która jako pierwsza przetłumaczyła “Manifest partii komunistycznej” na język angielski. Ponadto zwrócił on uwagę, że rozwój kolei, transportu morskiego i telegrafu odegrał również ważną rolę w transferach idei socjalizmu. Dyskusja skupiła się ponadto na przestrzennych zróżnicowaniach w cyrkulacji pojęć socjalistycznych przed 1848 r. na terenach dawnej Rzeczypospolitej.

Organizatorzy:
PAN Stacja Naukowa w Paryżu
Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla PAN

Termin wykładu: 8 września 2022
Miejsce wykładu: Polska Akademia Nauk Stacja Naukowa w Paryżu
Język wykładu: francuski